Στην μοναδική και ξεχωριστή περίπτωση της Ανάβρας, ενός μικρού χωριού που βρίσκεται στο όρος Όθρης, (Πήλιο) σε υψόμετρο 1.000 μέτρων, αναφέρθηκε ο κ. Δημήτρης Τσουκαλάς, πρώην Πρόεδρος της εν λόγω κοινότητας.
Η περίπτωση της Ανάβρας αποτελεί κάτι τελείος ξεχωριστό για όλη την Ευρώπη, μιας και οι κάτοικοι της με την καθοδήγηση, την οργάνωση και την σωστό προγραμματισμό κατάφεραν κάνοντας ορθή χρήση όλων των χρηματοδοτικών και άλλων εργαλείων που παρείχε η Ευρωπαική Ένωση να δημιουργήσουν ένα πρότυπο χωριό που αναπτύσσεται διαρκώς μέσα από τον πρωτογενή τομέα και κυρίως την κτηνοτροφία.
Ειδικότερα ο κ. Τσουκαλάς, για την ξεχωριστή περίπτωση της Ανάβρας, ανέφερε τα εξής :
«Η Ανάβρα γιατί έγινε γνωστή; Ένα χωριό ορεινό, πολύ ορεινό, κτηνοτροφικό, όλοι ασχολιόντουσαν με την κτηνοτροφία και ήταν και χωριό μου. Μέχρι πριν κάποια χρόνια ήταν καλά, κάποια στιγμή οι κτηνοτρόφοι αποφάσισαν να φέρουν τα ζώα και να συμβιώνουν 300 άνθρωποι με 30.000 ζώα.
Κάποια στιγμή με τη γυναίκα μου θέλαμε να φύγουμε από την Αθήνα και έτσι ξεκίνησε αυτή η ιστορία με κάποιους φίλους.
Είναι ένα χωρίο όμως που ήταν ζωντανό, παρόλο ορεινό, παρόλο απομονωμένο, ήταν ζωντανό.
Το παράδειγμα της Ανάβρας είναι η καρδία της σημερινής σας Ημερίδας.
Και είναι και ένα παράδειγμα του δημόσιου τομέα, άρα, πολύ περισσότερο στον ιδιωτικό τομέα μπορούν να γίνουν πράγματα, που και η γραφειοκρατία είναι τελείως διαφορετική, άρα αυτό που έκανε η Ανάβρα, όλοι σας, όσοι είστε από τα μικρά νησιά, μπορείτε να επιστρέψετε και να κάνετε αυτό που έκανε η Ανάβρα.
Εμείς δεν ήμασταν άνθρωποι ιδιαίτερης ιδιοφυίας. Μέσης ιδιοφυΐας άνθρωποι ήμασταν.
Η γυναίκα μου ήταν καθηγήτρια στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο στην Αρχιτεκτονική, πήγαμε όμως όχι για να πάρουμε – και το λέω αυτό σε σχέση με τη διαφθορά που υπάρχει την Ελλάδα και στην τοπική αυτοδιοίκηση- πήγαμε να δώσουμε μόνο.
Η γυναίκα μου όλες οι μελέτες στην ειδικότητά της ήταν δωρεάν στην κοινότητα. Κτίρια , περιβάλλον κτλ .
Όλοι μας ξεκινήσαμε από δω και πήγαμε να προσφέρουμε ένα έργο στην επαρχία, για να ζήσουμε κι εμείς εκεί. Σε ένα χωριό που δε μπορούσες να ζήσεις.
Είχαμε όρεξη, κέφι, μεράκι, πρόγραμμα και κυρίως είχαμε σχέδιο.
Χωρίς σχέδιο δε μπορείς να πας πουθενά. Και βέβαια να το συνδυάσω και με τα σημερινά, λυπάμαι, μπορεί η εμπειρία μου, τόσο στο δημόσιο ευρύτερο τομέα, που υπηρέτησα ως Επιθεωρητής, μεγάλη, ξεκίνησα από πολύ μικρός, αλλά και στην τοπική αυτοδιοίκηση, σε μια κοινότητα που με άριστα το 10, ήταν στο -10, ένα ορεινό χωριό χωρίς δρόμους χωρίς τίποτα, μιλάω πολιτικά τώρα, δε βλέπουμε ένα ολοκληρωμένο σχέδιο να ξέρουμε που θα πάμε.
Αν αυτό δε το είχαμε μελετήσει, δε το είχαμε εκπονήσει, ίσως να μην είχαμε και εμείς πετύχει τίποτα στην Ανάβρα.
Σας μεταφέρω λοιπόν στο νομό Μαγνησίας, Πήλιο, στο όρος Όθρης, εκεί είναι και το χωριό μας στα 1.000μ υψόμετρο, και ήταν ένα χωριό που είχε και τα καλά του αλλά μετά το 1980 που φέραν οι κτηνοτρόφοι τα ζώα μέσα στο χωριό, τότε άρχισε η ζωή να γίνεται αφόρητη και δύσκολη.
Αυτό το χωριό δεν ήταν συνδεδεμένο με το νομό. Δε μπορούσες να πας. Να θέλεις να φύγεις πχ από δω να θέλεις να πας στο Σύνταγμα, και να πηγαίνεις απο το αεροδρόμιο για να ξαναγυρίσεις απ την Ηλιούπολη.
Δεν είχε εσωτερική οδοποιία. Δεν είχε πλατείες. Δεν είχε πλατώματα. Δεν είχε δρόμους. Σε όλο το χωριό είχε λάσπες. Το χειμώνα κυκλοφορούσαμε όλοι με γαλότσες.
Δίκτυο ύδρευσης ; Στον αέρα. Κάποιες σωλήνες που και που υπήρχαν.
Σχολείο. Δεν είχε. Σύστημα αποκομιδής. Σκουπίδια, τα πετούσαν έξω.
Καταλαβαίνετε ότι ήταν τόσο δύσκολα τα πράγματα.
Δεν υπήρχε αγροτικός γιατρός. Αγροτικό κτίριο, τίποτα από όλα αυτά.
Ούτε για την υγεία, ούτε για την παιδεία, ούτε για τον πολιτισμό. Ένα χωριό εγκαταλελειμμένο από την πολιτεία.
Τότε λοιπόν, κάποιοι που ήμασταν από το χωριό, αποφασίσαμε να πάμε να ασχοληθούμε με τα κοινά.Και κάποιοι γίνανε και επιχειρηματίες.
Πήγαμε και το πρώτο που μας ενδιέφερε ήταν να αποκαταστήσουμε τις σχέσεις μας με τους ντόπιους.
Εκεί ήταν οι γονείς μου, εκεί ήταν ο πατέρας μου, εκεί ψήφιζα, αλλά δε με θέλαν. Γιατί δεν ήμουν ντόπιος. Ήμουν ξένος. Είχα και αυτό το πρόβλημα το σοβαρό.
Τελικά εκλεγήκαμε.
Τι κάναμε μετά. Δημιουργήσαμε ένα μοντέλο ανάπτυξης το οποίο κατέληξε να γίνει αντικείμενο συζήτησης σε όλα τα πανεπιστήμια, στην Ευρώπη και άλλου.
η Ανάβρα, έγινε γνωστή για δύο λόγους.
Δεν έγινε γνωστή για την ομορφιά της. Δε θα πάτε να δείτε ένα ωραίο χωριό.
Θα πάτε για να δείτε την μεγάλη ανάπτυξη της.
Ήταν πρώτη στην Ελλάδα σε ανάπτυξη την τελευταία δεκαετία πρώτη και ήταν τρίτη σε ανάπτυξη στο ευρωπαϊκό νότο. Μεταξύ Πορτογαλίας, Ισπανίας, Ιταλίας, Ελλάδας.
Ο δεύτερος λόγος ήταν ότι επιχειρήσαμε και πραγματοποιήσαμε έργα φιλικά προς το περιβάλλον.
Οργανώσαμε τη κτηνοτροφία και μπήκαμε σε αυτήν ως τοπική αυτοδιοίκηση και ως ιδιώτες που τους καλέσαμε μαζί, για να μπορέσουμε να στηρίξουμε την οικονομία, γιατί ήταν ένα χωριό που μαράζωνε, έφευγε ο κόσμος και θα κατέληγε όπως όλα τα ελληνικά χωριά της ελληνικής υπαίθρου. Μέσος όρος ηλικίας τότε ήταν γύρω στα 57 χρόνια. Σήμερα η Ανάβρα είναι μέσο όρο ηλικίας τα 37 χρόνων.
Άρα μιλάμε για ένα παράδειγμα καταπληκτικό, ένα χωριό νέων, που δε φεύγει κανείς από την Ανάβρα, πάνε σπουδάζουν και γυρίζουν, και οργανώνονται και ζουν πάρα πολύ καλά. Είχαμε λοιπόν τα δύο καλά.
Κτηνοτροφία και περιβάλλον. Κακά όλα τα άλλα.
Τα κακά: Τα διαβαθμίσαμε, τα ιεραρχήσαμε και ξέραμε τι θα κάναμε.
Καλέσαμε τους δημότες, 1.000 ψηφοφόροι, 300 μόνιμοι κάτοικοι και τους λέμε αυτά σκεφτόμαστε εμείς να κάνουμε. Τη γνώμη σας.
Θέλουμε όμως από σας να πάρετε τα ζώα να τα βγάλετε έξω από το χωριό. Εκεί επαναστάτησαν, κατορθώσαμε μετά από συζητήσεις , εμείς δημιουργήσαμε τρία κτηνοτροφικά πάρκα, για αυτό το σκοπό, είναι τα μοναδικά στην Ελλάδα, για να μεταφέρουν τα ζώα τους εκεί και τους δώσαμε σχεδόν δωρεάν – είπε τότε ο υπουργός θα βάλουμε 30 ευρώ το στρέμμα, ήταν δασώδης περιοχή, την αποχαρακτηρίσαμε.
Θέλω να σας πω με αυτό ότι όλα γίνονται. Δεν υπάρχει κάτι που να μη γίνεται. Αν υπάρχουν νέοι, αν υπάρχουν κάποιοι που θέλουν να γυρίσουνε, έχετε σχέδιο, έχετε όραμα, έχετε θέληση, έχετε μεράκι. Όλα τα προβλήματα έχουν τη λύση τους. Δεν υπάρχει άλυτο πρόβλημα. Κι αυτό απεδείχθη στην πράξη.
Τρία λοιπόν κτηνοτροφικά πάρκα, μεταφερθήκαν εκεί τα ζώα, οπότε εμείς, δεν είχαμε κανένα πρόβλημα, απαλλάχτηκε το χωριό και οι ίδιοι άρχισε να αλλάζει η ζωή τους. Λίγη δουλειά, οργάνωση καλύτερη, ποιότητα προϊόντων και όλα τα άλλα.
Στη συνέχεια θέλαμε να οργανώσουμε την κτηνοτροφία καλύτερα.
Μπήκαμε στα βιολογικά προγράμματα ( δεν υπάρχει επαρκής έλεγχος από το κράτος, όλοι λένε βιολογικά και ποια είναι βιολογικά…)
Σε ένα μικρό χωριό 300 ανθρώπων, κάναμε ένα κοινοτικό σφαγείο και θα έλεγα είναι το μοναδικό δημόσιο που διαθέτει βιολογική γραμμή.
Και ερωτώ. Δε θα μπορούσαν και άλλες κοινότητες στην Ελλάδα να τα κάνουν αυτά τα λίγα; Εκεί που έχουν και 5-6.000 χιλιάδες.
Πέρα από την κτηνοτροφία, κάποιοι ασχολούνται και ασχολήθηκαν και τους βοηθήσαμε σε αυτό με την μελισσοκομία, είναι ένας τομέας που αναπτύσσεται συνέχεια στην Ανάβρα. Γιατί υπάρχει και καθαρή ατμόσφαιρα.
Είδαμε την αύξηση των προϊόντων, το εισόδημά των κατοίκων αυξάνεται συνεχώς, η Ανάβρα έγινε το μεγαλύτερο οικονομικό επαρχιακό κέντρο ….
Για την παιδεία
Σχολεία δεν είχαμε, δεν είχαμε δασκάλους. Σχολεία κάναμε, σπίτι δασκάλων κάναμε, λύσαμε προβλήματα που για άλλους φαντάζουν δύσκολα. Για να μένουν δωρεάν οι δάσκαλοι.
Κάναμε γήπεδο μπάσκετ, ποδοσφαίρου και κλειστό γυμναστήριο για τα παιδιά που πηγαίνουν από 16 ετών και πάνω.
Οι πόροι υπάρχουν, από εθνικούς πόρους , ευρωπαϊκά προγράμματα και δικά σου έσοδα. Η Ανάβρα κατόρθωσε να έχει και δικά της έσοδα.»